Oxytocin là gì nó đóng vai trò như thế nào đối quá trình cho con bú bằng sữa mẹ. Đây là sợ dây gắn kết tình cảm giữa con và mẹ. Vậy Oxytocin là gì? Tác dụng của Oxytocin đối với việc cho con bú bằng sữa mẹ. Cùng bantinz tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!
Oxytocin là gì?
Oxytocin là một loại hormone được tiết tự nhiên bởi não bộ con người và cụ thể là tuyến yên. Hormone Oxytocin được tìm thấy chủ yếu trong não bộ người, đặc biệt là bà bầu, phụ nữ sau sinh đang cho con bú.
Hormone hạnh phúc này được tiết ra trong các mối quan hệ tình cảm và những khoảnh khắc hạnh phúc khác. Đặc biệt, oxytocin can thiệp vào một số giai đoạn của quá trình làm mẹ và rất quan trọng trong quá trình sinh nở.
Oxytocin được tìm thấy lần đầu tiên vào năm 1952, theo đó đây là loại hóc môn được bài tiết từ vùng dưới đồi và theo sợi trục đến khu trú ở thùy sau tuyến yên. Nó được tiết ra khi phụ nữ sinh đẻ, trong quá trình quan hệ tình dục hoặc khi con người có những va chạm da thịt, khi có những cảm xúc gắn kết yêu thương.
Oxytocin có tác dụng: Hỗ trợ tiết sữa, co bóp thúc đẩy quá trình chuyển dạ diễn ra nhanh chóng và thuận lợi hơn, ép các mạch máu cơ tử cung phục vụ mục đích cầm máu sau sinh, tăng tình cảm gắn kết giữa mẹ với con, vợ với chồng, giúp giảm stress…
Một số nhà nghiên cứu đã quan tâm đến “hormone tình yêu” này và phát hiện ra rằng, nồng độ oxytocin của phụ nữ trong ba tháng đầu của thai kỳ dự đoán hành vi gắn kết của họ với con trong tháng đầu tiên sau khi sinh.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bà mẹ có nồng độ Oxytocin cao trong suốt thai kỳ và những tháng sau sinh trong giai đoạn cho con bú là những người đã tạo ra mối liên kết chặt chẽ, sợi dây gắn kết với con của họ. Một số ví dụ về hành động của những bà mẹ này:
- Thường xuyên hát cho con mình nghe những bài hát khi mang thai.
- Cho trẻ bú sữa mẹ.
- Có rất nhiều tương tác với đứa trẻ mới biết đi, giao tiếp và cùng chơi với con, dành nhiều thời gian với con,…
Điều thú vị là sự hiện diện của oxytocin không chỉ dành cho các bà mẹ. Nó cũng tồn tại ở các ông bố. Người cha càng có nhiều oxytocin thì càng yêu thương, quan tâm và săn sóc con mình. Vì vậy, nếu bạn đang tự hỏi tại sao một số cha mẹ lại dịu dàng và âu yếm hơn những người khác, thì đó đơn giản là vì họ có nhiều hormone tình yêu này hơn.
Xem thêm: Liềm Khiêm là gì? Xù Khu là gì trên Tiktok, Facebook
Vì sao oxytocin lại quan trọng đối với trẻ bú sữa mẹ
Oxytocin là hormone tiết sữa. Khi bạn cho con bú, các tế bào thần kinh gửi tín hiệu đến tuyến yên trong não để giải phóng oxytocin. Oxytocin làm cho các cơ xung quanh tuyến vú của bạn co lại. Các tuyến co bóp và ép sữa mẹ vào ống dẫn sữa. Khi con bạn bú, oxytocin sẽ được tiết ra và sữa mẹ tiếp tục chảy.
Ngoài ra, oxytocin chịu trách nhiệm về phản xạ đẩy sữa mẹ nhưng không liên quan đến lượng sữa tiết ra. Hormone liên quan đến việc sản xuất sữa mẹ được gọi là prolactin.
Oxytocin đóng một vai trò quan trọng trong mối quan hệ mẹ con
Những mẹ cho con bú có lượng oxytocin cao hơn những mẹ cho con bú sữa công thức. Các mẹ cho con bú sẽ có nhiều giao tiếp bằng mắt, cử chỉ vuốt ve, ngôn ngữ trìu mến với bé.
Tiếp xúc da kề da, ôm ấp, gần gũi với bé, thường được khuyến khích ngay sau khi sinh để giúp tăng giải phóng oxytocin. Điều này giúp em bé tìm kiếm và ngậm ti, tạo sự gắn bó chặt chẽ và tăng cơ hội bú mẹ thành công. Khi việc bú mẹ được hình thành, não của bé sẽ lần lượt giải phóng oxytocin mỗi khi bé nhìn thấy bạn, ngửi thấy bạn hoặc nghe giọng nói của bạn.
Oxytocin đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển dạ và sau sinh
Oxytocin không chỉ giúp giải phóng sữa mẹ trong thời gian cho con bú mà còn chịu trách nhiệm về nhiều thay đổi trong cơ thể bạn. Hormone này gây co bóp tử cung để giúp đẩy em bé ra ngoài trong quá trình sinh nở, giảm căng thẳng và lo lắng, giảm huyết áp và bảo vệ bạn chống lại chứng trầm cảm sau sinh.
Cảnh báo về loại oxytocin tổng hợp nhằm tăng tốc độ chuyển dạ bằng cách gây ra các cơn co thắt cứ sau 2 đến 3 phút hoặc lâu hơn. Một nghiên cứu của Mỹ cho thấy không giống như oxytocin tự nhiên, oxytocin tổng hợp có thể gây ra kích thích tử cung quá mức, nhiễm trùng, vỡ tử cung, suy thai, tăng chứng tự kỷ, giảm nhịp tim thai và thậm chí là chết thai.
Oxytocin có chức năng gì?
Hormone Oxytocin ngoài có chức năng hỗ trợ tiết sữa, co bóp tử cung thúc đẩy quá trình chuyển dạ ở bà bầu nhanh chòn thì Oxytocin còn có thêm chức năng, công dụng như:
Oxytocin giúp giảm căng thẳng, stress
Oxytocin có tác dụng làm giảm cortisol – hormone gây ra stress, lo lắng. Với những người đau đầu mạn tính thì Oxytocin là “tiên dược” giảm đau hiệu quả. Vì vậy khi mà tình cảm đạt đến cực khoái thì lượng edophrins – loại hormone giảm đau sẽ đạt tới 5 lần bình thường.
Oxytocin cải thiện trí nhớ
Oxytocin còn giúp cải thiện trí nhớ dài hạn, người có hormone Oxytocin sẽ nhớ được những ký ức tuổi thơ đặc biệt là với những người thân ruột thịt.
Oxytocin giúp cải thiện khả năng quan hệ tình dục cho đàn ông
Oxytocin được sản xuất trong quá trình quan hệ tình dục nhờ có sự chạm da thịt lên nhau, khi Oxytocin phát tán đi cùng dòng máu đi khắp cơ thể tạo cảm giác dễ chịu
Oxytocin còn giúp cho sức khỏe tình dục của đàn ông được cải thiên nhất là vấn đề cương cứng “cậu nhỏ”
Oxytocin giúp kéo dài tuổi thọ
Hormone Oxytocin được sản xuất để duy trì và phục hồi các cơ bắp bị lão hóa, bên cạnh đó còn giúp giảm cân duy trì cân nặng giảm mắc bệnh để kéo dài tuổi thọ
Oxytocin giúp giảm cơn nghiện
Oxytocin giúp cai nghiện, hạn chế nghiện thuốc lá, nghiện rượu, nghiện cocain,…
Oxytocin cải thiện kỹ năng giao tiếp xã hội
Oxytocin còn có tên gọi khác là hormone tình yêu, Oxytocin giúp con người giảm bớt căng thẳng bên ngoài xã hội, trở nên yêu đời mà muốn gắn kết với nhiều người, tăng hòa đồng, cảm thông, giảm sợ hãi cho người bị mắc bệnh tự kỷ.
Bệnh nhân tự kỷ thường có hormone Oxytocin trong máu thiết. Sử dụng Oxytocin để điều trị các triệu chứng bệnh sẽ giúp cho bệnh nhân nhanh khỏi, máu hòa nhập với cộng đồng hơn.
Oxytocin hoạt động như thế nào?
Oxytocin được kiểm soát bởi một cơ chế phản hồi tích cực. Trong đó việc giải phóng hormone gây ra một hành động kích thích, từ hành động này lại phản hồi kích thích tiết nhiều oxytocin hơn.
Ví dụ, khi tử cung bắt đầu co bóp, oxytocin được giải phóng, kích thích các cơn co thắt tử cung. Khi tử cung co thắt lại tiếp tục kích thích lượng oxytocin được giải phóng nhiều hơn. Bằng cách này, các cơn co thắt sẽ tiếp tục tăng cường độ và tần suất nhờ nồng độ oxytocin ngày một tăng cao.
Không chỉ tác động lên cơn co thắt tử cung, phản hồi tích cực còn liên quan đến phản xạ tạo sữa. Khi trẻ bú vú mẹ, kích thích từ vú sẽ dẫn đến tiết oxytocin vào máu. Oxytocin lại tác động vào cơ trơn của vú và tiếp tục đẩy sữa ra ngoài.
Ngoài ra, oxytocin cũng được giải phóng vào não để giúp kích thích bài tiết oxytocin hơn nữa.
Tuy nhiên các quá trình này sẽ tự giới hạn khi không còn sự kích thích các cơ quan đích. Ví dụ oxytocin sẽ ngừng tiết sau khi sinh em bé hoặc khi em bé ngừng bú sữa mẹ.
Hormone Oxytocin trong cảm xúc và tình yêu
Hormone oxytocin và cảm xúc
Khi oxytocin đi vào máu, nó ảnh hưởng đến tử cung và quá trình tiết sữa. Tuy nhiên khi nó được giải phóng vào một số bộ phận của não, nó có thể tác động đến hành vi cảm xúc, nhận thức và xã hội.
Một đánh giá nghiên cứu về oxytocin nói rằng tác động của hormone này góp phần vào việc thư giãn, sự tin tưởng và ổn định tâm lý. Oxytocin trong não cũng có tác dụng giảm các phản ứng căng thẳng và lo lắng.
Oxytocin, hormone tình yêu
Năm 2012, các nhà nghiên cứu báo cáo rằng những người đang trong mối quan hệ lãng mạn có mức oxytocin cao hơn so với những người độc thân. Mức độ cao hơn của oxytocin vẫn tồn tại trong ít nhất 6 tháng.
Hoạt động tình dục cũng làm kích thích giải phóng oxytocin. Vì thế báo cáo cho rằng oxytocin dường như có vai trò trong việc cương cứng và đạt cực khoái. Lý do của điều này vẫn chưa được giải thích đầy đủ. Tuy nhiên, ở phụ nữ, có thể là do nhu động tử cung tăng lên sẽ giúp tinh trùng dễ đến đích hơn.
Nếu Oxytocin tiết quá nhiều thì sẽ như thế nào
Hiện tại, tác động của việc có quá nhiều oxytocin vẫn chưa rõ ràng. Mức độ cao của oxytocin có liên quan đến tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Đây một tình trạng ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt ở hơn một nửa số nam giới trên 50 tuổi. Tăng sản tuyến tiền liệt có thể gây khó khăn trong việc đi tiểu.
Nếu oxytocin tiết quá ít có ảnh hưởng gì không
Tương tự, hiện tại người ta vẫn chưa hiểu rõ liệu có bất kỳ tác động nào của việc có quá ít oxytocin trong cơ thể hay không. Tuy nhiên, việc thiếu oxytocin ở người mẹ cho con bú sẽ ngăn cản phản xạ tiết sữa và cản trở việc cho con bú.
Mức oxytocin thấp có liên quan đến chứng tự kỷ và các rối loạn phổ tự kỷ (ví dụ như hội chứng Asperger) – một yếu tố chính khiến các rối loạn này hoạt động xã hội kém. Một số nhà khoa học tin rằng oxytocin có thể được sử dụng để điều trị những rối loạn này. Ngoài ra, oxytocin thấp có liên quan đến các triệu chứng trầm cảm và nó đã được đề xuất như một phương pháp điều trị rối loạn trầm cảm. Tuy nhiên, hiện tại không có đủ bằng chứng để hỗ trợ việc sử dụng oxytocin để điều trị các rối loạn kể trên.
Cách để Oxytocin hoạt động bình thường
Làm thế nào để bạn biết liệu oxytocin trong cơ thể có hoạt động bình thường hay không? Sau đây là một số dấu hiệu: cảm giác ngứa ran ở vú, co thắt tử cung khi cho con bú,…
Những lý do có thể cản trở việc giải phóng oxytocin trong cơ thể bạn
Dưới đây là một số nguyên nhân có thể ảnh hưởng đến việc giải phóng oxytocin, cản trở phản xạ thả lỏng của bạn và khiến cơ thể bạn không nhận được sữa mẹ.
Khi bạn càng đau, oxytocin càng giảm. Ví dụ, bạn có thể cảm thấy đau dữ dội sau khi sinh em bé, đặc biệt là nếu bạn sinh mổ.
Phẫu thuật vú: nếu các dây thần kinh ở núm vú của bạn đã bị cắt đứt, não của bạn có thể không nhận được tín hiệu hạnh phúc khi cho con bú. Các dây thần kinh ở núm vú là cần thiết để báo hiệu não giải phóng oxytocin và giúp sữa chảy.
Trầm cảm nặng và các nguyên nhân khác cũng có thể xảy ra như căng thẳng, mệt mỏi, bệnh tật, sợ hãi, rượu và hút thuốc.
Mẹo để tăng hormone hạnh phúc giúp chất lượng sữa mẹ tốt
Hormone Oxytocin rất quan trọng và cần thiết trong cuộc sống của chúng ta. Để não bộ dễ dàng tiết Oxytocin được nhiều và tự nhiên thì cần nâng cao chất lượng sống, luôn vui vẻ tích cực, đặc biệt là có những thói quen sau:
- Thư giãn cơ thể càng nhiều càng tốt để giảm căng thẳng: thiền, yoga hoặc bất kỳ hoạt động thư giãn nào.
- Cho trẻ bú sữa mẹ.
- Dành cho con bạn những cái ôm, nụ hôn, lời nói trìu mến,…
- Nhìn vào hình ảnh của bé khi bé không ở bên bạn.
- Tắm nước nóng hoặc chườm ấm lên bầu ngực, xoa bóp bầu ngực.
- Da kề da với em bé, ôm ấp bé.
- Tìm một không gian thoải mái.
- Tránh uống rượu và hút thuốc.
Ngoài ra, một số hoạt động khác giúp tạo oxytocin như giúp đỡ một người khó khăn, dành thời gian cho những người thân yêu, thực hiện một hoạt động khiến bạn vui vẻ, ví dụ: hát thật to, nhảy theo điệu nhạc yêu thích, nghe nhạc, ăn sôcôla, vuốt ve thú cưng của bạn…
Oxytocin không được tìm thấy trong bất kỳ loại thực phẩm cụ thể nào. Đây là một loại hormone đặc biệt, vì vậy, khi bạn càng cho đi nhiều tình yêu, bạn càng nhận được nhiều hơn và bạn càng cảm thấy hạnh phúc hơn!.
Tạm kết
Như vậy bài viết đã giải đáp cho bạn về “Oxytocin là gì? Tác dụng của Oxytocin đối với con người như thế nào đặc biệt là trẻ em đang bú sữa mẹ. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có thêm thông tin hữu ích cho cuộc sống. Đừng quên theo dõi trang để cập nhật thêm nhiều thông tin chất lượng nhé!
